Gminne Centrum Kultury i Rekreacji

Tytułem wprowadzenia:

Odcinek 3 – 1926 rok

W Europie ciągle gdzieś wybuchają niepokoje. Stare porządki muszą być zastąpione nowymi, bardziej dostosowanymi do zmieniającego się świata, do potrzeb i oczekiwań ludzi. Coraz trudniej się porozumieć parlamentarzystom, a walka o wpływy i ciągłe konflikty powodują, że do łask wracają rządy autorytarne. Podobnie dzieje się w Polsce.

W naszym kraju najważniejszym zadaniem po odzyskaniu niepodległości, była budowa nowoczesnego państwa. Podstawowym problemem były trzy różne systemy odziedziczone po trzech zaborcach, a więc różne instytucje państwowe, przepisy prawne, języki, religie, narodowości i waluty funkcjonujące na terenie Rzeczypospolitej. Pokonanie tych różnic wymagało czasu i współpracy. Od początku niepodległości w walce o władze ścierały się różne grupy polityczne.

Kryzysy kolejnych rządów i niepokoje społeczne doprowadziły do zamachu stanu. Po przewrocie majowym (12-15.05.1926) rządy w kraju przejęło wojsko i stojący na jego czele Marszałek Józef Piłsudski. Aby nie dopuścić do wojny domowej, rząd Wincentego Witosa podał się do dymisji, a Prezydent Wojciechowski złożył urząd. Rozpoczęły się rządy autorytarne sanacji, które ograniczały w znacznym stopniu demokratyczne swobody i miały zapewnić szybszy rozwój oraz wyciszenie niepokojów społecznych. Polacy podzielili się na zwolenników i przeciwników obozu sanacji, której hasłem przewodnim była sanacja moralna życia publicznego (łac. sanatio - uzdrowienie).

Tymczasem kraj rozwijał się systematycznie. Po reformie walutowej prowadzonej przez Władysława Grabskiego (1924) opanowano szalejącą inflację. To pomogło przedsiębiorcom i zwyczajnym ludziom. Coraz chętniej korzystało się z wiedzy i doświadczenia, wykorzystywało nowiny techniczne i naukowe. Takie działanie przyspieszało rozwój.

W Wielkopolsce, podobnie jak w całym kraju, ścierały się różne opcje. Jednocześnie widać było znaczny rozwój gospodarczy, choć ciągle było bardzo wiele do zrobienia.

W Poznaniu prezydentem miasta w tym czasie był Cyryl Ratajski, niezwykle pracowity człowiek z misją zbudowania nowoczesnego miasta o znaczeniu europejskim. Zabiegał o organizację w Poznaniu PeWuKi – wielkiej wystawy osiągnięć na zbliżającą się 10. rocznicę odzyskania niepodległości. Poinformował o tym Radę Miasta w styczniu 1926. Wiedział, że Wystawa będzie znakomitą okazją do promocji miasta i kraju, ale także wielu osiągnięć gospodarczych z Wielkopolski.

Między innymi dla świetnych wyrobów z Pudliszek, które zdobywały nowe rynki, realizowały śmiałe plany.

Wśród bohaterów tego odcinka występują postaci, które w tamtych czasach żyły naprawdę. Są to Stanisław Fenrych, jego matka - Helena Fenrychowa, Teresa Fenrychowa (żona), Jadwiga Komornicka (inżynier, specjalistka od upraw), Józef Barlitz ( dyrektor techniczny), Schumann (księgowy), Karol Gerlicz (główny chemik), Florian Cieślak (kierowca), prof. Chrząszcz (konsultant z Uniwersytetu w Poznaniu), Józef Janicki (asystent profesora)

Pozostali – czyli Wawrzyniec Kłopot (sąsiad) i służąca Jadzia zostali wymyśleni przez autorkę.

ODCINEK TRZECI

W nagraniu udział wzięli:

Stanisław Fenrych – Marek Hałas

Helena Fenrych (matka Stanisława) – Elwira Mendyka

Teresa (żona Stanisława) – Sara Fórmanowska

Jadwiga Komornicka (inżynier, specjalistka od upraw) – Daria Andrzejewska

Józef Barlitz (dyrektor techniczny fabryki w Pudliszkach) – Sławomir Paszkier

Schumann (księgowy) – Witold Szpurka

Florian Cieślak (kierowca) – Alojzy Pawlaczek

Prof. Chrząszcz (konsultant z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu) – Jakub Andrzejewski

Józef Janicki (asystent profesora) – Krzysztof Polowczyk

Wawrzyniec Kłopot (sąsiad) – Witold Szpurka

Muzyka: Ryszard Kaczmarek

Projekt dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu "Patriotyzm Jutra"